Witrektomia, z łac. Corpus vitreum, jest zabiegiem wykonywanym w OFTEX, w trakcie którego śródoperacyjnie wprowadza się narzędzie mikrochirurgicznie do wnętrza gałki ocznej i poprzez szereg skoordynowanych manipulacji chirurgicznych wycina się z wnętrza gałki ocznej ciało szkliste - galaretowatą substancję wypełniającą największą przestrzeń gałki ocznej tzn. komorę ciała szklistego. Operujący dąży do uzyskania efektu naprawy lub też usunięcia stanu chorobowego z powodu, dla którego dana osoba zakwalifikowana została do zabiegu (operacji). W wielu przypadkach dla Pacjenta jest to często ostatni moment na odzyskanie lub utrzymanie widzenia w przypadku wydawałoby się nieuleczalnego schorzenia siatkówki i ciała szklistego.
Witrektomia określana jest często jako „Zabieg ostatniej szansy”, która umożliwić może poprawę widzenia, a w wielu przypadkach jest ona jedyną skuteczną metodą leczniczą.
Jak powszechnie wiadomo im szybciej dojdzie do usunięcia stwierdzonych patologicznych zmian w siatkówce i ciała szklistego, tym lepszy będzie efekt końcowy operacji. Ostrość wzroku po przeprowadzeniu zabiegu witrektomii, niestety odzyskuje się stopniowo, może to być i nawet okres 6 miesięcy. Należy przy tym liczyć się z różnego rodzaju powikłaniami pooperacyjnymi. Statystyki określają ten poziom ryzyka na około 5%.
• zaawansowana postać „retinopatii cukrzycowej” - można ją potwierdzić także u nas w Klinice,
• odwarstwienie siatkówki oka,
• występujące „otwory” w siatkówce oka (mogą być one umiejscowione w plamce),
• wszelkiego rodzaju uszkodzenia błony przedsiatkówkowej i podsiatkówkowej,
• występujące krwotoki do ciała szklistego i to o różnej etiologii,
• przypadki, czy też wypadki różnego rodzaju związane ze stwierdzoną obecnością ciała obcego, wewnątrzgałkowego, itd.,
• wszelkiego rodzaju powikłania związane z wykonanymi dotychczas zabiegami na oku. Mogą to być na przykład: stany zapalne, stany pozapalne, krwotoki, jaskra następowa itd.,
• innego rodzaju występujące zmiany patologiczne, które stwierdza się w ciele szklistym oka Pacjenta, mogące w końcowym efekcie doprowadzić do znacznego pogorszenia się pola widzenia.
Chirurgiczne usunięcie ciała szklistego w oku Pacjenta poprzez wykonane mikrochirurgicznie niewielkich „otworków” w ścianie gałki ocznej pozwala w wielu przypadkach przywrócić prawidłową budowę i funkcję siatkówki oka.
Pacjenci zyskują:
• poprawę ostrości wzroku,
• przywrócenie prawidłowego stanu anatomicznego gałki ocznej,
• poprzez zabieg nastąpić może opóźnienie procesu chorobowego, który w efekcie niewłaściwego leczenia doprowadza do znacznego upośledzenia pola widzenia.
Bez podjęcia określonego ryzyka operacji, wzrok może się stale pogarszać, aż do jego całkowitej utraty.
Warunkiem przystąpienia do zabiegu witrektomii jest niezbędna wizyta kwalifikacyjna, podczas której lekarz okulista przeprowadza szczegółowy wywiad lekarski oraz określone badania na kilku stanowiskach diagnostycznych:
• USG oka, lub obu oczu,
• OCT (okulistyczna koherentna tomografia),
• badanie ostrości wzroku i pola widzenia,
• badanie aktualnie występującego ciśnienia w gałce ocznej.
W przypadku splotu nieszczęśliwego zbiegu okoliczności, na przykład współistnienia zaćmy i choroby siatkówki oka, wskazane jest przed przeprowadzeniem witrektomii wykonanie operacji usunięcia zmętniałej soczewki jednocześnie z odpowiednio dobranym wszczepieniem soczewki sztucznej. W przypadkach występowania schorzenia określanego mianem witrektomia istnieją dowody, iż w sposób znaczący przyspiesza ona rozwój zaćmy.
W Klinice Okulistycznej OFTEX zabieg witrektomii jest najczęściej przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym, pod stałą opieką asystującego anestezjologa. W zależności od występującego rodzaju schorzenia, zabieg może trwać od 30 minut nawet do około 2 godzin.
Podczas operacji witrektomii wykonuje się trzy do czterech nacięć twardówki (tzw. sklerotomie), mające długość około 0,6 - 1 mm. Poprzez te mikronacięcia twardówki, do wnętrza oka wprowadzane jest narzędzie chirurgiczne, którym następnie rozcina się i odpowiednio do zaistniałej sytuacji usuwa ciało szkliste i towarzyszące mu zazwyczaj zmiany chorobowe, takie jak na przykład: krew, czy też obszary silnego „pociągania” siatkówki. Chirurg okulista, po przeanalizowaniu sytuacji, najczęściej po odpowiedniej konsultacji, może przystąpić do następnych etapów zabiegu, czyli między innymi „przyłożenia” odwarstwionej siatkówki, usunięcia istniejących zwłóknień z powierzchni siatkówki, czy też wykonania laseroterapii.
Po wycięciu ciała szklistego, zależnie od zaistniałej sytuacji klinicznej, do oka podaje się wypełnienie w postaci jałowego powietrza lub wprowadza się odpowiednią mieszaninę powietrza i gazu rozprężającego. W określonych przypadkach może być także wprowadzony płyn infuzyjny, bądź olej silikonowy (może się to zdarzyć w bardzo skomplikowanych przypadkach). Zabieg ten pozwala w końcowym efekcie na utrzymanie odpowiedniego ciśnienia w oku, a tym samym przytrzymanie siatkówki oraz zamknięcie otworu(-ów) w plamce.
Podane Pacjentowi płyny i gazy w ciągu odpowiedniego czasu, najczęściej około 1 do 6 tygodni, ulegają samoistnemu wchłonięciu - jest to niezbędny czas do rekonwalescencji. Natomiast olej silikonowy jest wymieniany, bądź usuwany podczas kolejnej operacji. Zwykle dzieje się to około 6 miesięcy po pierwszym zabiegu. Zabieg ten jest skomplikowany, lecz daje nadzieję na pomyślne zakończenie leczenia.
Zabieg witrektomii w Klinice OFTEX zgodnie z obowiązującymi przepisami
w Unii Europejskiej jest refundowany przez NFZ.
Informacje na temat kosztów witrektomii otrzymać można kontaktując się z przedstawicielem medycznym firmy OFTEX.
Przez kilka pierwszych dni po operacji oka może się zdarzyć, że widzenie jest zwykle gorsze niż przed zabiegiem. Często pojawiać się może niewielki ból oka. W łagodzeniu tego bólu pooperacyjnego pomocne będą niewątpliwie łagodne środki przeciwbólowe dostępne bez recepty.
W trakcie gojenia się rany pooperacyjnej, przez okres od 1 do 2 miesięcy, Pacjenci odczuwają obecność, jak to określają „Ciała obcego” pod powieką. Może także pojawić się wrażenie widzenia, jakby przez mgiełkę - związane to może być między innymi z obecnością mieszaniny gazów rozprężających w oku. Dolegliwość ta powinno stopniowo ustępować, a finalnie zanikać, a wzrok powinien powoli wracać do normy. Na wszystko potrzebny jest odpowiedni okres czasu, stosownie do indywidualnej sytuacji. W zależności od stanu zoperowanego oka, może okazać się konieczne utrzymywanie określonej pozycji po zabiegu. Wszelkie specjalistyczne wskazówki dotyczące zachowania po zabiegu witrektomii otrzymuje każdy nasz Pacjent. W przypadku „otworów” w plamce oka, Pacjenci powinni utrzymywać pozycję leżącą na brzuchu przez okres 2 do 3 dni po operacji. Zdarzać się mogą sytuacje, kiedy operacja wykonywana jest jeszcze z innych wskazań lekarskich, wtedy najczęściej zalecane jest leżenie na boku.
NIE WOLNO:
• uciskać operowanego oka ani trzeć go,
• uprawiać sportu,
• podnosić ciężkich rzeczy,
• napinać mięśni brzucha,
• wykonywać gwałtownych ruchów, np. przez pochylanie się,
• stosować jakichkolwiek gorących kąpieli, czy też korzystania z sauny,
• podróżować samolotem - szczególnie w przypadku, kiedy do oka podany jest gaz.
NALEŻY:
• ściśle przestrzegać zaleceń dotyczących przepisanych przez lekarza specjalistę do stosowania kropli ocznych,
• myć powieki delikatnymi dostępnymi płatkami kosmetycznymi zmoczonymi np. w przegotowanej letniej wodzie lub w roztworze kwasu borowego,
• przy myciu twarzy zachować szczególną ostrożność, aby woda z mydłem nie dostała się do oka,
• myć włosy z pomocą drugiej osoby, ale nie wcześniej niż po około 3 dniach od operacji (po odchyleniu głowy do tyłu i zasłonięciu operowanego oka opatrunkiem),
• ograniczyć do niezbędnego minimum wysiłek fizyczny,
• zasłaniać okno(-a) na noc, aby unikać podrażniania wzroku,
• w przypadku spaceru w dni słoneczne nosić ciemne okulary,
• unikać wyjść na zewnątrz w przypadku silnego wiatru,
• wstrzymać się od kontaktów seksualnych przez okres minimum 3 tygodni od operacji,
• przestrzegać zaleceń lekarza specjalisty dotyczących przyjmowania określonych pozycji ciała po operacji.
W przypadku konieczności wykonania innych operacji, w znieczuleniu ogólnym, w okresie miesiąca po witrektomii należy poinformować anestezjologa o przebytej operacji oka i podanym do wnętrza oka gazie.
Należy również przestrzegać wyznaczonych terminów wizyt pooperacyjnych, a w razie wystąpienia jakichkolwiek dolegliwości natychmiast zgłosić się do lekarza okulisty prowadzącego lub na ostry dyżur okulistyczny.
Na podstawie dotychczas przeprowadzonych zabiegów Klinika OFTEX nie odnotowała poważniejszych powikłań po zabiegu witrektomii. Jeżeli one występują, to dość rzadko. U niektórych pacjentów zdarzają się przypadki wystąpienia zaćmy, odwarstwienia siatkówki oka oraz wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego. Mogą również występować stany zapalne oka, nieszczelności rany pooperacyjnej i nawracające krwotoki do wnętrza oka.
W niektórych skomplikowanych przypadkach, np. w „odwarstwieniu siatkówki”, co może wynikać, między innymi, z następstwa nieleczonej cukrzycy ,może zdarzyć się, iż konieczne będzie przeprowadzenie ponownej witrektomii.
